Gwatemala

Narodowym ptakiem Gwatemali jest czerwono-zielony kwezal. Żył spokojnie do chwili pojawienia się białego człowieka. W 1523 roku rozpoczął się hiszpański podbój tych ziem. Odkrywca Ameryki, Krzysztof Kolumb, jeszcze na łożu śmierci był przekonany, że odkrył drogę morską do Indii. W 1502 roku, podczas czwartej wyprawy genueńczyk w służbie króla Hiszpanii dotarł do brzegów Ameryki Centralnej w przekonaniu, że znalazł się w królestwie Wielkiego Mogoła w Indiach; w rzeczywistości odkrył imperium Majów. Dla Indian pojawienie się białego człowieka oznaczało kres ponad tysiącletniej niezależności. Hiszpanie kolonizowali południe Gwatemali od 1524 roku, a północ kraju ze "świętym miastem" Tikal podporządkowali sobie w 1537 roku. Po kilku wiekach panowania Hiszpanii Gwatemala uzyskała niepodległość w 1821 roku, po czym stała się na krótko częścią cesarstwa Meksyku. Już na początku XX stulecia, w toku nieustannych sporów między liberałami i konserwatystami utraciła niezależność ekonomiczną na rzecz wielkich amerykańskich koncernów przemysłu spożywczego, jak na przykład United Fruit Company, które coraz bardziej ingerowały w politykę wewnętrzną kraju. Gwatemala stała się tak zwaną republiką bananową, wstrząsaną puczami wojskowymi. Dziś Gwatemala należy do najsłabiej rozwiniętych krajów Ameryki Łacińskiej, w których ponad 60 procent wpływów eksportowych przynoszą produkty rolne. Gwatemalę nawiedzają liczne i często tragiczne w skutkach trzęsienia ziemi. Kraj wyniszczyła również wieloletnia wojna domowa pomiędzy lewicową partyzantką a oddziałami rządowymi, z którymi współdziałały budzące grozę osławione szwadrony śmierci. Stąd masowa emigracja Gwatemalczyków przez zielona granicę do Meksyku, a stamtąd do USA. Połowa dzisiejszych mieszkańców Gwatemali to potomkowie Majów. Do czasów obecnych zachowały się ruiny wielkiego miasta Tikal, które w epoce prekolumbijskiej było ośrodkiem życia duchowego i społecznego tego bogatego ludu. Na północy Gwatemali, pośród trudnej do przebycia dżungli, leży jedno z największych i najwspanialszych (obok Chichen Itza na półwyspie Jukatan) miast Majów - Tikal. Miała być ona jedyną trasą komunikacyjną przebiegającą z północy na południe przez oba kontynenty - od Alaski do Ziemi Ognistej. Wszelkie dotychczasowe plany wybudowania brakujących 300 km drogi kończyły się jednak niepowodzeniem. Interesującą ciekawostką geopolityczną była tak zwana Strefa Kanału (już nie istnieje), która obejmowała 8-kilometrowe pasy ziemi po obu stronach szlaku wodnego i w pobliżu Kanału dwa największe miasta Panamy: Colón przy północnym wejściu do niego oraz Panama po stronie południowej. Strefa Kanału przekazana została przez USA w 2000 roku pod administrację penemską. Siedziby mają tutaj liczne zagraniczne firmy i banki. Korzystając z bardzo dogodnych warunków wielu armatorów rejestruje swe statki pod tanią banderą panamską. Właśnie, dlatego nieduża Panama ma jedną z największych flot handlowych świata. Do dziś niektóre ziemie Panamy zamieszkują rdzenne plemiona indiańskie. Największe z nich, Cuna i Guaymi, zasiedlają region wybrzeża oraz 400 okolicznych wysepek. Przez Kanał Panamski przeprawia się rocznie około 15 000 statków. Pokonanie